Trądzik pospolity – przyczyny, objawy i leczenie

Trądzik pospolity jest jedną z najczęściej występujących chorób dermatologicznych, której leczenie wymaga kompleksowego podejścia. W praktyce klinicznej rozpoznaje się kilka rodzajów trądziku, a indywidualnie dobrana terapia dermatologiczna umożliwia skuteczne łagodzenie objawów oraz ogranicza ryzyko powikłań. Dowiedz się, jakie są przyczyny powstawania trądziku pospolitego. Czym się charakteryzuje i jak można go leczyć?

Trądzik – co to jest?

Trądzik pospolity (łac. acne vulgaris) jest przewlekłą dermatozą zaliczaną do najczęstszych chorób skóry występujących w okresie młodzieńczym (dlatego nazywany jest również trądzikiem młodzieńczym). Jednak charakterystyczne wykwity skórne obserwuje się również u dorosłych pacjentów. Istotą powstawania trądziku jest nadmierne wydzielanie sebum oraz zaburzenia procesu rogowacenia mieszków włosowych, co prowadzi do zatykania ujścia gruczołów łojowych, występowania zaskórników otwartych i zamkniętych oraz namnażania się bakterii Cutibacterium acnes (dawniej określane jako Propionibacterium acnes). Dlatego przypadłość dotyczy głównie obszarów ciała bogatych w gruczoły łojowe, takich jak twarz, plecy, klatka piersiowa i ramiona.

W dermatologii rozróżnia się kilka odmian trądziku, które mają różne formy kliniczne, od lekkich zmian zaskórnikowych, przez zmiany grudkowo-krostkowe, aż po zaawansowane stany zapalne takie jak trądzik ropowiczy czy ciężkie i gwałtowne przypadłości, jak trądzik piorunujący.

Jak wygląda trądzik – objawy

Objawy trądziku pospolitego mogą się znacząco różnić w zależności od rodzaju oraz stopnia nasilenia przypadłości. Najczęściej obserwowanymi zmianami są zaskórniki otwarte (czarne kropki, wągry, czarne główki, z ang. blackheads) oraz zaskórniki zamknięte (białe kropki). Wraz z rozwojem trądziku, na skórze mogą pojawiać się także zaczerwienienia, zmiany zapalne – grudki, krosty oraz bolesne torbiele ropne, które pacjenci powszechnie nazywają „pryszczami”. W cięższych przypadkach (np. trądzik skupiony lub ropowiczy), szczególnie przy braku leczenia lub niewłaściwej pielęgnacji, zmiany prowadzą również do powstawania przebarwień i blizn potrądzikowych.

Co powoduje trądzik – przyczyny i czynniki ryzyka

Trądzik pospolity to schorzenie o złożonej etiologii. Rozwój zmian jest wynikiem współoddziaływania kilku czynników. Przede wszystkim hormonów, bakterii, predyspozycji genetycznych i czynników zewnętrznych. Przyjmuje się jednak, że najistotniejsze znaczenie mają zaburzenia hormonalne, szczególnie nadmiar androgenów, które wpływają na pracę gruczołów łojowych, prowadząc do zwiększonej produkcji sebum. W przypadku nieprawidłowego rogowacenia naskórka dochodzi do zatykania ujścia mieszków włosowych i namnażania bakterii Cutibacterium acnes, które intensyfikują proces zapalny.

Wśród dodatkowych czynników ryzyka wyróżnia się:

• nieodpowiednią dietę (bogatą w cukry proste i tłuszcze nasycone),
• stres,
• palenie papierosów,
• niewłaściwą pielęgnację skóry (np. stosowanie kosmetyków o ciężkiej, tłustej konsystencji, drażniących),
• kontakt z określonymi substancjami chemicznymi (np. w pracy – trądzik zawodowy, lub w wyniku przyjmowania niektórych leków – trądzik polekowy).

Jak skutecznie zwalczyć trądzik – leczenie

Skuteczne leczenie trądziku wymaga kompleksowego podejścia oraz szczegółowej diagnostyki dermatologicznej, np. w Viva Derm w Warszawie. Terapia w przebiegu trądziku musi być indywidualnie dopasowana, uwzględniając rodzaj i nasilenie trądziku, przyczyny i obszar występowania zmian oraz wiek pacjenta. Zwykle zalecane są przede wszystkim preparaty miejscowe zawierające składniki aktywne takie jak nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy, kwas azelainowy, retinoidy oraz antybiotyki (np. klindamycyna). Przy bardziej zaawansowanych postaciach trądziku, szczególnie o ciężkim przebiegu lub opornym na leczenie miejscowe, konieczne jest zwykle leczenie ogólne – retinoidy doustne, antybiotykoterapia, leczenie hormonalne lub terapia izotretynoiną. W terapii zmian, przebarwień i blizn potrądzikowych wykorzystywane są również zabiegi z zakresu medycyny estetycznej, takie jak peelingi chemiczne, laseroterapia czy terapia światłem LED. Jedną z nowoczesnych metod leczenia trądziku jest również mezoterapia igłowa z wykorzystaniem toksyny botulinowej, która wpływa miejscowo na gruczoły, ogranicza wydzielanie łoju i przyczynia się do łagodzenia zmian trądzikowych.

Właściwa pielęgnacja skóry – profilaktyka trądziku

Profilaktyka trądziku polega przede wszystkim na odpowiedniej, codziennej pielęgnacji skóry oraz eliminacji czynników ryzyka nasilających występowanie zmian. Zaleca się stosowanie dermokosmetyków o lekkiej konsystencji, które nie zatykają porów i nie drażnią skóry, dlatego warto skonsultować się z doświadczonym specjalistą, np. w Viva Derm w Warszawie, który pomoże dobrać właściwe preparaty.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące trądziku.